این دو سیستم در بازار هدف خود به هواساز معروف هستند. چون هر دو کار تولید هوای سرد یا گرم را برعهده دارند. در ابتدا به تعاریفی از هر دو سیستم می پردازیم و سپس به مقایسه روفتاپ پکیج و هواساز می پردازیم.
روفتاپ پکیج (پکیج پشت بامی) چیست؟
پکیج های یکپارچه ای هستند که برای فضاهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دستگاه ها عموما بر روی سقف ساختمان به سادگی و بدون بر هم زدن نمای ساختمان نصب می شود و از دریچه رفت کانال خروج هوا به صورت افقی یا عمودی وارد ساختمان شده و به فضاهای دیگر انشعاب داده می شود و از دریچه برگشت دستگاه هوای محیط به داخل دستگاه مکش می شود.
روف تاپ پکیج را می توان دستگاهی مستقل و با راندمان انرژی بالا در بین سیستم های تهویه مطبوع (HVAC) معرفی نمود. ساختار آن ترکیبی از کندانسینگ یونیت (چیلر بدون اواپراتور) و هواسازی با کویل سرمایش می باشد.
در این سیستم از کمپرسور های تراکمی جهت تولید سرمایش استفاده می شود و سیکل تبرید تراکمی آن کاملا مشابه چیلر است با این تفاوت که سیال واسط آب در گردش نیست و فقط گاز سرد باعث تولید سرما در کویل سرمایش می باشد.
هواساز یا هوارسان چیست؟
هواساز دستگاهی است که به منظور تولید و تامین هوای مناسب و تهویه مطبوع در حالت های سرمایش و گرمایش به کار می رود. هواسازها شامل دمنده، کویل های گرم و سرد، فیلتر، محفظه اختلاط، تجهیزات کنترلی، صدا و لرزه گیر و دمپر می باشد. در واقع هواسازها، فن کویل های بزرگی هستند که مطابق با کاربری از فیلترها و فن های مختلف استفاده می گردد و در تولید هوای سرد و گرم و هوای تمیز کاربرد دارند.
حال که با این دو دستگاه آشنا شدیم، با ذکر شباهت ها و ویژگی های آنها به مقایسه روفتاپ پکیج و هواساز می پردازیم.
اجزای مشترک در هر دو دستگاه
۱- بدنه
معمولاً دور تا دور را با فریم های فلزی و پانل های تو پر با توجه به پیکربندی اجزای سیستم می سازند. بخش‌های داخلی کانالهای فلزی تک لایه که با پانل توپر فلزی روکش شده ساخته می شوند. در واحد های فضای باز برای جلوگیری از نفوذ آب از صفحات ضد آب در محل های اتصال استفاده می کنند . هواسازهای بزرگتر از قاب های فولادی مربعی با دو لایه روکش و پانل های عایق استفاده می شود چنین طراحی افت حرارتی دستگاه و سر و صدا را نیز کم میکند.
در دستگاه های بزرگ تر و صنعتی معمولاً از یک سری قاب های مربعی بزرگ و فولادی استفاده می شود که در پشت آنها پانل های عایق به کار رفته است. با وجود چنین طراحی می توان انتظار داشت که در دستگاه های بزرگ معمولاً شاهد کمتر شدن سر و صدا باشیم و همچنین میزان افت حرارتی دستگاه در این حالت بسیار کم خواهد شد. مدل های صنعتی معمولا در اندازه های چند متری طراحی و ساخته می شوند که به خاطر حجیم بودن و بزرگ بودن دستگاه های فوق و به منظور بالا بردن میزان استحکام آنها در زیر دستگاه از فولادهای ریلی (ناودانی) استفاده می شود.
۲- فیلتراسیون
فیلتر های هوا همیشه در حال گرفتن گرد و غبار جهت ارائه هوایی تمیز در ساختمان ها بکار می روند. فیلتر ها بسته به میزان تصفیه هوا در امتداد هم تعبیه می شوند تا به ترتیب از ذرات درشت به ریز هوا را تصفیه کنند. فیلترهای پانلی از لحاظ جایگزینی و نگهداری ارزانتر از فیلترهای کیسه های هستند. عمرکارکرد یک فیلتر با نظارت بر افت فشار جریان هوا ارزیابی می شود که توسط یک فشارسنج یا یک سوییچ فشار متصل به سیستم کنترلی ساختمان آلارم می دهد.
۳- کویل های سرمایش و گرمایش
هواسازها برای تهیه هوا و رطوبت مناسب نیاز به تولید و سرما دارند و در نتیجه با عبور از روی این کویل ها ی گرم یا سرد می شود کویل ها از آب داغ در گرمایش و آب سرد در سرمایش استفاده می کنند. جنس کویل ها از مس با فین آلومینیومی که برای انتقال حرارت بهتر می باشند. در کویل سرد صفحاتی برای تخلیه میعانات وجود دارد. آب داغ کویل ها توسط بویلر و آب سرد توسط چیلر فراهم می شود و کویل های گرم بلافاصله بعد از کویل های سرد قرار دارد تا هوا را بازگرمایش کند و به دمای مطلوب برساند. در سیستم روف تاپ پکیج نیز چیدمان کویل به همین صورت می باشد. با این تفاوت که در کویل سرمایشی به جای آب سرد چیلر، از گاز مبرد سرد استفاده می شود که به آن کویل DX گفته می شود.
۴- فن دمنده
در هر دو سیستم فن هایی وجود دارد که با الکتروموتور القایی به حرکت درآمده تا هوا را جابجا کند. فن ها ممکن است با دور ثابت متحرک گردش کنند تا حجم هوای متغیری را وارد سیستم کند. سرعت جریان نیز توسط پره های ورودی یا دمپر خروجی کنترل می‌شود. دمنده ها به سه دسته فوروارد و بکوارد و پلاگ فن تقسیم می شوند.
۵- کنترلر ها
کنترل بخش های مختلف از جمله سرعت جریان هوا دمای هوا درجه حرارت هوای مخلوط شده رطوبت کیفیت هوا امری ضروری است. کنترلر ممکن است یک ترموستات ساده خاموش روشن یا سیستم پیچیده کنترل هوشمند ساختمانی باشد.
۶- جعبه اختلاط هوا
به منظور حفظ کیفیت هوای داخل ساختمان تا حدی اجازه ورود هوا از خارج به داخل را می دهند. در آب و هوای معتدل مخلوط کردن مقدار مناسب هوای خنک بیرون با هوای گرم برگشتی می تواند دمای مطلوب را فراهم کند. در محفظه اختلاط دمپر هایی برای کنترل ورود هوای تازه و هوای برگشتی تعبیه شده است.
برخی از ویژگی های دو سیستم
- امکان نصب روی زمین و سقف ساختمان
- توزیع هوای یکنواخت در فضا با استفاده از کانال و با قابلیت اتصال به هوای تازه
- قابلیت اتصال کویل آب گرم و تولید گرمایش در زمستان بدون استفاده از برق
- قابلیت نصب فیلتر های مختلف جهت فضاهای بیمارستانی
- تعمیر و نصب و نگهداری آسان
- در مقایسه روفتاپ پکیج و هواساز، روفتاپ پکیج ها به صورت هایژنیک نیز ساخته می شوند. که به پکیج های اتاق عمل معروف هستند و به علت خطرناک بودن هر گونه آلودگی در اتاق عمل علاوه بر استریل وسایل اتاق عمل باید هوای داخل اتاق نیز فاقد هرگونه آلودگی و میکروب باشد. بدین منظور از سیرکولاسیون هوای اتاق عمل می باید اجتناب نمود و باید صد درصد هوای تازه فیلتر شده توسط فیلترهای کیسه ای و هپا و غیره را با فشار مثبت وارد اتاق نمود و سپس با تعبیه فنهای اگزاست هوای ورودی را سریعاً تخلیه نمود.
