بویلر یا دیگ آبگرم، یک مخزن تحت فشار استوانه ای یا مکعبی می باشد که در آن سیال عامل تحت فشار، توسط مشعل گرم شده و مورد استفاده قرار می گیرد. آب به عنوان سیال عامل بیشتر بویلرها با ظرفیت حرارتی بالا توان ذخیره انرژی مورد نیاز را دارد.
بویلرهای آبگرم در سیستم های گرمایشی مورد استفاده قرار می گیرد و با جانمایی آن در موتورخانه ساختمان می توان گرمایش محیط را تامین کرد. این سیستم علاوه بر اینکه در موتور خانه های خانگی کاربرد دارد، در صنایع مختلف هم مورد استفاده قرار می گیرد.
بویلرهای آبگرم معمولاً در سیکل های بسته کار می کنند و آب خروجی از دستگاه پس از طی مسیر و تبادل حرارت دوباره به دیگ برگشته و پس از رسیدن به دما و فشار مورد نیاز مجددا مورد استفاده قرار می گیرد که طی ۲۴ ساعت شبانه روز این پروسه تکرار می شود.
روش کار بویلر یا دیگ آبگرم
در سیستم حرارت مرکزی با آب گرم، گرمایی که مشعل تولید می‌کند به داخل دیگ منتقل می‌شود. آب گرم شده و به وسیله یک پمپ جریانی و سیستم لوله‌کشی در سیستم‌های گرمایشی مثل رادیاتور، یونیت هیتر، و فن کویل جریان می‌یابد و در اثر عبور آب گرم از این وسایل، گرمای آب به کمک مکانیزم‌های مختلفی مثل تابشی، یا جابه‌جایی، به هوای اتاق منتقل می‌گردد.
عوامل موثر در انتخاب بویلرهای آبگرم
- متراژ ساختمان و تعداد طبقات ساختمان (تاثیر بر روی فشار کاری دستگاه)
- محل کار و نوع کاربری مورد استفاده از دستگاه
- تعداد افرادی که در محل هستند
- دمای هوای محیط در طول سال
- ارتفاع از سطح دریا و عوامل محیطی دیگر
- راندمان شرکت سازنده
انواع بویلرهای آبگرم از نظر جنس
- بویلرهای آبگرم چدنی
- بویلرهای آبگرم فولادی
- بویلرهای چگالشی
۱- مزایا و معایب بویلر چدنی
- دیگ‌های چدنی را می‌توان در اغلب سیستم‌های حرارت مرکزی مورد استفاده قرار دارد.
- حمل و نقل دیگ‌های چدنی، بسیار ساده و راحت است.
- دیگ‌های چدنی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی مقاوم‌اند.
- دیگ‌های چدنی، ارزان‌تر و مقرون به صرفه‌تر است.
- دیگ‌های چدنی ظرفیت بالایی دارند.
- امکان جایگزینی پره در دیگ‌های چدنی، در صورت آسیب دیدن پره‌ها، وجود دارد که بسیار مهم و موثر است.
- دیگ‌های چدنی به دلیل امکان شوک حرارتی، برای مناطق سرد مناسب نیستند.
۲- مزایا و معایب بویلر فولادی
- دیگ‌های فولادی بیشتر در سیستم‌های حرارت مرکزی با آب داغ یا بخار فشار قوی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- با توجه به ظرفیت، می توان ضخامت دیگ فولادی را کاهش یا افزایش داد.
- بازدهی و راندمان بالا به دلیل فولادی بودن آن.
- قابلیت فشارهای خیلی بالا و تحمل شوک های حرارتی.
- قابلیت احتراق با انواع سوخت ها را دارد.
- ظرفیت حرارتی دیگ فولادی ثابت است و پس از ساخت تغییر نمی کند.
- به دلیل یک پارچه بودن دیگه فولادی حمل و نقل آن سخت است.
- قیمت بالا به دلیل استفاده از آلیاژ فولاد.
- هزینه تعمیر دیگ فولادی بالاست.
- دیگ‌های فولادی ظرفیت محدود دارند.
۳- مزایا و معایب بویلر چگالشی
- قابلیت تغییر ظرفیت و کنترل پذیری با راندمان بالا
- مشعل با کارکرد تشعشعی با پایین ترین سر و صدا
- سیستم کنترلی پیشرفته و هوشمند دیگ های چگالشی
- کاهش میزان فضای اشغال شده در موتورخانه
- سهولت در نصب و راه اندازی
- قابلیت برنامه ریزی برای مدت زمان طولانی
- قیمت این بویلرها گران تر است و هزینه اجرایی بالایی دارند.
عوامل موثر در انتخاب مشعل بویلرهای آبگرم
- ظرفیت گرمایی بویلر آب گرم
- نوع و ارزش گرمایی سوخت
- بازده گرمایی مشعل
- فاصله از سطح دریا
- شکل ظاهری و افت فشار